Pandemide Çocukların Ruhsal Durumu
Tansu Oskay
Pedagog
Pandemi döneminde okulların kapanması ve ebeveynlerin evden veya hibrit çalışmaya geçişleri gibi farklı değişkenler yaşandı. Belli yaş grubundaki çocukların bu durumdan daha çok etkilendiğini gözlemledik.
Pandemide çocuklar okulu ve dersleri online olarak takip ettiler, kendi aralarında online platformlar vasıtası ile sosyalleştiler, ergenlik döneminde arkadaşlarıyla zaman geçirme ihtiyacı içinde daha fazla odalarına ve içlerine kapandılar, evde kapalı iken oyalanma arzusu duydular. Bütün bunlar dolayısıyla ergenlik ve özellikle ilk sosyalleşme çağındaki okul öncesi çocukların ekran kullanım sürelerinde yaşlarına oranla ciddi artış oldu; bebeklerin ekranla tanışma yaşı öne çekildi. Bu durum beyin ve nörolojik sistemler üzerinde olumsuz etkiler meydana getirdi. Hareketlilik, dikkat sürelerinde kısalma, dürtüsel davranışlarda artış bu etkilerden en belirginleri oldu.
Önceden de davranış, kurallara uyma ve duygusal gelişim zorluğu olanlarda ekran maruziyeti ve dijital oyunlar daha fazlalaştı ve kontrol dışı bir hal aldı. Evlerde genel olarak disiplin sistemini ve sınırları korumak zor oldu. Duyu bütünleme sorunları, dürtü kontrol sorunları ve duygusal gelişim sorunlarında ciddi artışlar yaşandı. Bunun yanında sakin, sosyallikte zorlukları olan, içe dönük, kırılgan yapıda çocuklar evde süreci daha mutlu yaşadılar.
Pandemide bireylerin kaygı seviyelerinin belirleyici rolüne sıklıkla şahit olduk. Bireysel hassasiyetler; ailede önceden yaşanan travmalar, kayıp ve yas deneyimleri, sağlık sorunları gibi ebeveynlerin kaygısını daha fazla tetikleyen altyapıların çocuklara yansımasına neden oldu. Pandeminin kendisi de zaten ailelerde anı ve deneyim azlığı beraberinde yoksunluk ve kayıp duygusu yarattı.
Tükenmişlikler yeniden kapanmada çok daha fazla yaşandı. O esnada insanlarda optimizmin %33’ten %15’e düştüğünü saptayan çalışmalar var.
Ücretsiz psikolojik yardım çalışmaları harekete geçirildi. Ruhsal sağlamlığı ve iç kaynakları az olan bireylerde dağılmalar daha fazla oldu. Psikosomatik sıkıntılar hem yetişkin hem çocuklarda arttı.
Ebeveyn tahammülü bütün bu süreçte oldukça zorlandı. Kaygılar transfer oldu. Uzun vadede görünecek etkiler var. Tıpkı aşıda olduğu gibi ruhsal koruyucu mekanizmalarımızı da canlı tutmamız gerekiyor. Bağlarımızı koruyan iletişim biçimlerine sahip çıkmalıyız. Pozitif Ebeveynlik yaklaşımı bunlardan biridir. Duygusal bağlar ve etkin iletişim yöntemleri hepimizi etkileyen bu süreçte özellikle çocuklarımız için destekçi, besleyici ve stres dengeleyici olacaktır.