'Çocuklar Sokakta Solmasın' Projesi
Tuba Gavaz
Hayat Sağlık ve Sosyal Hizmetler Vakfı Çocuk Hizmetleri Koordinatörlüğü tarafından 1998 yılından bu yana ‘Çocuklar Sokakta Solmasın’ projesi yürütülmektedir. Vakıf proje çerçevesinde; ilköğretim çağında olup ailesiyle birlikte yaşayan ve sokakta çalışan çocukları sokakta çalışmaya iten nedenleri araştırıp onlara yönelik çözümler üretmeye ve ilerleyen zamanda çocukların sokak çocuğu olmalarını engellemeye çalışmaktadır.
Bu amaçla, sokakta çalışan çocuklarla sokakta ya da ilgili kurum ve kişilerin önerisiyle tanışılmakta; aileden sorumlu gönüllüler belirlenmekte ve bu gönüllülerle çocukların aileleri düzenli olarak ziyaret edilmekte; gıda, giyim ve ev eşyası ihtiyaçları karşılanmakta; eğitim ve sağlık hizmeti desteği verilmektedir. Eğitim hizmeti olarak, üniversite öğrencisi ve diğer gönüllüler tarafından eksik ve geliştirilmesi gereken konularda etüt desteği verilmektedir. Sağlık hizmeti kapsamında, çocukların sağlığını, normal büyüme ve gelişmesini etkileyebileceği öngörülen durumlar ve hastalıkları tespit edilmekte, gerekli tedavi ve rehabilitasyon yaklaşımları önerilip uygulanması sağlanmaktadır. Ayrıca karne şenlikleri, geziler, piknikler, yaz okulu, sosyal kulüp çalışmaları gibi çocukların moral ve motivasyonlarını arttırmaya yönelik uygulamalar yapılmakta ve toplumsal uyum kapasiteleri arttırılmaya çalışılmaktadır.
Bugüne kadar 152’si sokakta çalışan olmak üzere 354 çocuk ve 70 aile proje kapsamına alınmıştır. Proje kapsamında yapılan çalışmalar sırasında çocuklar sokakta çalışmayı bırakmış ve ailelere ve özellikle annelere eğitim ve öğretimin önemi anlatılmış ve kavranması sağlanmıştır. Çocukların okul başarıları belirgin derecede yükselmiştir.
8 çocuk tıp fakültesi dahil olmak üzere üniversiteden mezun olmuş, 16 çocuk üniversitede okumaktadır. 5 çocuk meslek lisesinden mezun olarak çalışma hayatına başlamıştır. İlköğretimden mezun olan 5 çocuk hem açık lisede okumakta, hem de çalışmaktadır. 8 çocuk meslek lisesinde olmak üzere 22 çocuk lise, 24 çocuk ilköğretim eğitimine devam etmektedir. Eğitimlerini tamamlayamayan 2 erkek çocuk çırak olarak başladıkları erkek kuaförünü devralarak kendi işlerini kurmuşlardır. Proje, çocuk ve ailenin yalnız maddi ihtiyaçlarını karşılayan bir yardım programı olmayıp, sosyal ihtiyaçlarını her aile ve çocuk için farklı tarzlarda ve farklı programlarla gidermeye çalışmaktadır. Proje halen İstanbul ve Adıyaman’da kurulu iki merkezde sürmektedir.
Proje 2006 Vakıf Medeniyeti Yılı Uygulanmış Sosyal İçerikli Proje Yarışması’nda ödül almıştır. Hayat Sağlık ve Sosyal Hizmetler Vakfının hedefleri arasında, proje kapsamındaki çocuk ve çalışacak gönüllü sayısının arttırılması, sokakta çalışan çocuklara yönelik İstanbul’da ve Anadolu’nun farklı noktalarında merkezler kurulması, ilgili diğer kurumlarla işbirliği yapılarak hizmetin yaygınlaştırılması yeralmaktadır. Bu kapsamda 2012 yılında Adıyaman’da bir çocuk merkezi kurulmuştur. Adıyaman Çocuk Merkezi’nde 10 aile ve 20 çocuk ile ilgilenilmektedir.
Projenin finansmanı düzenli proje aidatları yanında bağışlar ve düzenlenen hayır yemekleriyle karşılanmaktadır. Projeye yapılacak her türlü yardım, gönüllü desteği ve çocuk gruplarının gönüllüler eşliğinde misafir edilmesi, hem çocukların sosyal uyumlarını, hem gönüllü motivasyonunu hem de vakfın kurumsal kapasitesini arttıracaktır.